Rus çiftçiye ödenen parayı Türk çiftçiden esirgemeyin

Türkiye’de Ayçiçeği Yağı İthalatı Üreticileri Caydırıyor

Ayçiçeği yağı, Türkiye’nin en çok tercih edilen sıvı yağıdır ve üreticinin tarladan ayrılmasına neden olacak şekilde ithalat masrafı, Türk çiftçilerin kazançlarını aşmaktadır. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Okan Gaytancıoğlu’na göre, Türkiye’nin ayçiçeğinde kendi kendine yetme oranı 2021’de %70 iken, 2024’te %45’e düşmüştür. 8 milyon tonluk ayçiçeği işleme kapasitesine rağmen, işlenen miktar yalnızca 2 milyon tondur.

Petrolden sonra en çok döviz ödenen ithalat kalemi ayçiçeğidir. Türkiye, 2023 yılında ayçiçeği ham yağına 2 milyar dolar ödemiştir. 1 tonluk ithalat bedeli 551 dolar olup %27 gümrük vergisi ve nakliye gibi masraflarla birlikte 720 dolara yükselmektedir. Yani tam 24.000 TL. Türk çiftçiler, aynı fiyatlara ek olarak kuraklık desteği talep ediyor.

Üretim maliyetlerine katlanan çiftçiler için sürdürülebilir bir fiyat seviyesi belirlenmelidir. Üreticiye düşük fiyat ödenmesi ve gümrük vergilerinin sıfırlanması, yağ fiyatlarını düşürmeyecek, tam aksine üreticileri üretimden caydıracaktır. Çiftçiye ödenecek fiyat, ithalat maliyeti olan (kilogram başına) 24 TL ile eşit olmalı ve kuraklıktan etkilenen üreticilere de kuraklık desteği verilmelidir.

22 Mart 2022’de ayçiçeği ham yağı taşıyan bir Rus gemisinin Mersin Limanı’na yanaşması, Türkiye’nin dışa bağımlılığının bir kanıtıydı. Pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle birçok tarım ürününün fiyatı iki-üç katına çıkmıştı. Tonu 350 dolar olan ayçiçeği 770 dolara kadar fırlamış ve ayçiçek yağı marketlerde zam şampiyonu olmuştu.

Tarım politikalarındaki yetersizlikler nedeniyle Türkiye üretemiyor ve net bir ithalatçı konumunda.