Elektrikli araçlardan akıllı telefonlara kadar uzanan bir dizi cihazı güçlendiren lityum iyon piller, modern toplumun ayrılmaz bir parçası haline geldi. Ancak bu görünürde temiz enerji kaynağının altında gizli bir tehlike yatmaktadır: perfloralkil ve polifloralkil maddeler (PFAS).
PFAS’lar, sonsuz kimyasallar olarak adlandırılır çünkü vücutta yarı ömürleri yoktur, yani tüketildikten sonra vücuttan asla tamamen atılmazlar. Bu kimyasallar, kanser, yüksek kolesterol, böbrek fonksiyonlarında azalma, tiroid hastalığı, düşük doğurganlık, bağışıklık sisteminin baskılanması ve bebeklerde düşük doğum ağırlığı gibi ciddi sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmiştir. Ayrıca bebeklerde ve çocuklarda büyüme, öğrenme ve davranış gelişimini de olumsuz etkileyebilirler.
Son araştırmalar, lityum iyon pillerin üretimi ve atık bertarafının çevreye PFAS kimyasalları yaydığını ortaya koydu. ABD’li bilim insanları, dünya çapında 87 lokasyondan toplanan su, toprak ve tortu örneklerinde bis-perfloroalkil sülfonimid (bis-FASI) adlı özellikle toksik bir PFAS türü keşfettiler.
Bis-FASI kimyasalları, pil üretim tesislerinde ve bunların atık bertaraf alanlarında yüksek seviyelerde tespit edildi. Veriler ayrıca bu kimyasalların havaya salınımının uzun mesafeli taşınmalarını kolaylaştırabileceğini, bu da üretim merkezlerinden uzak bölgelerin bile etkileneceği anlamına geliyor.
Bu bulgular, temiz enerji altyapısının üretimi, atık bertarafı ve geri dönüşümüyle ilgili önemli bir ikilemi gündeme getiriyor. Elektrikli araçlarla CO2 emisyonlarını azaltmak hayati önem taşıyor ancak bu, PFAS kirliliğinin artmasına neden olmamalıdır. Hem iklim krizine mücadele edebilecek hem de bu dirençli kirleticilerin salınımını önleyebilecek teknolojilerin, üretim kontrollerinin ve geri dönüşüm çözümlerinin geliştirilmesi zorunludur.
Bu sorunlu PFAS kimyasallarının çevresel ve insan sağlığı üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ayrıca, pillerin daha güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde üretilmesi ve bertaraf edilmesi için yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi çok önemlidir.