KLİMİK'ten maymun çiçeği (MPOX) ile ilgili sıkça sorulan sorulara cevaplar

Dünya Sağlık Örgütü, Maymun Çiçeği Hastalığı (Mpox) için Küresel Acil Durum İlan Etti

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), maymun çiçeği hakkında sıkça sorulan soruları ve cevaplarını paylaştı.

1. Maymun çiçeği yeni bir hastalık mıdır?
Maymun çiçeği hastalığı yeni bir hastalık değildir. İlk olarak 1958’de maymunlarda tespit edilmiş ve 1970’te insanlarda görülmüştür. Orta ve Batı Afrika’da yaygındır.

2. Neden şimdi bu kadar ilgi görüyor?
2022 yılında maymun çiçeği, daha önce görülmeyen bir şekilde Afrika dışına yayıldı ve 100’den fazla ülkeyi etkiledi. Bu yüzden DSÖ, küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. 2023’te Afrika’da daha ağır seyreden bir suş nedeniyle yeniden acil durum ilan edildi.

3. Hastalığın etkeni biliniyor mu?
Evet, maymun çiçeği virüsü (Mpox virüsü), çiçek virüsüne benzer bir DNA virüsüdür. Batı Afrika ve Orta Afrika olmak üzere iki genetik alt tipi vardır.

4. Virus insana maymunlardan mı bulaşmaktadır?
Hayır, maymunlardan çok sincap, sıçan gibi kemirgenlerden insana geçer.

5. Virus insana nasıl bulaşmaktadır?
Virus, enfekte hayvanlar, insanlar veya bulaşık eşyalarla yakın temas sonucu bulaşır.

6. Maymun çiçeği, çiçek hastalığı ve suçiçeği ile benzer bir hastalık mıdır?
Maymun çiçeği, çiçek hastalığı ve suçiçeği benzer hastalıklardır ancak cilt lezyonları ve seyirleri farklıdır.

7. Belirti ve bulguları nelerdir?
Ateş, baş ağrısı, yorgunluk, lenf bezlerinde şişlik ve cilt lezyonları. Lezyonlar vezikül, püstül ve kabuk şeklindedir.

8. Belirtisiz infeksiyon olabilir mi?
Nadirdir, hastalık genellikle semptomatiktir.

9. Maymun çiçeği ile temas etmiş kişiler ne kadar süre takip edilmelidir?
Temas tarihinden sonraki 21 gün.

10. Hastalığın tanısı nasıl konulur?
Cilt lezyonlarından alınan örneklerin PCR testiyle incelenmesiyle.

11. Hastalık öldürücü müdür?
Genellikle kendiliğinden iyileşir, ancak bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve çocuklarda ağır seyredebilir. Orta Afrika alt tipi daha ölümcüldür.

12. Tedavisi ve aşısı var mıdır?
Yaygın kullanılan bir ilaç yoktur, antiviral ilaçlar ve çiçek immünoglobulini kullanılır. Avrupa ve ABD’de Mpox aşısı onaylanmıştır.

13. Çiçek aşısı Mpox’tan korur mu?
Çiçek aşısı Mpox’tan %85 koruyabilir, ancak günümüzde pek etkili değildir.

14. Pandemiye yol açma olasılığı var mıdır?
Solunum yoluyla bulaşmadığı için COVID-19 benzeri bir pandemiye yol açması beklenmez.

15. Türkiye’de olgu saptandı mı?
2022 salgınında evet, ancak sayı açıklanmadı. 2023 salgınıyla ilgili olarak Türkiye’de henüz olgu tespit edilmedi.

16. Mpox’tan nasıl korunulabilir?
Hasta kişilerle temastan kaçınmak, temaslıların izlenmesi, riskli grupların aşılanması, koruyucu ekipman kullanmak ve toplumun sağlık otoriteleri tarafından bilgilendirilmesiyle korunulabilir.