Ayçiçeği üretimi S.O.S. veriyor

Türkiye’nin Ayçiçeği Krizi

Türkiye’nin önemli stratejik ürünlerinden ayçiçeğinde, yanlış tarım politikaları nedeniyle ciddi bir sorun yaşanıyor. CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, bu konuya dikkat çekerek şöyle konuştu: “Ülkemizin ‘sarı gelin’ olarak adlandırdığı ayçiçeğinde bir SOS durumu söz konusu. Petrolün ardından en çok ithal ettiğimiz ürün olan ayçiçeğinde, üreticilere yeterli destek verilmiyor. Bu nedenle ayçiçeğinde kendi kendimize yetme oranımızı kaybettik. Üreticilere kilogram başına taban fiyat 25 lira olmalı.”

Petrolün Ardından İkinci

Geçtiğimiz yıl bir kilo ayçiçeği ile 0,90 litre mazot alabilen üreticiler, şimdi yalnızca 0,44 litre mazot alabiliyor. Aygun, ayçiçeği üretim krizini şu şekilde özetledi: “Ayçiçeği üretiminin %33’ü Trakya’da yapılıyor. Ancak, AKP hükümeti üreticilere sırtını dönmüş durumda. Avrupa ülkelerinde olduğu gibi üreticileri desteklemiyor. Kişi başına ayçiçeği tüketimi 2002’de 14 kilogramken, 2022’de 56,5 kilograma yükseldi. Bu artış, ithalat yoluyla karşılanıyor. Çünkü ülke, ithalat lobilerine teslim edilmiş durumda. Geçtiğimiz yıl 775 bin ton ayçiçeği tohumu, 1 milyon 255 bin ton ham yağ, 7 bin ton rafine yağ ve 914 bin ton ayçiçeği küspesi ithal edildi. Bu ithalatlar için 2,1 milyar dolar ödendi.”

Aygun, Türkiye’nin petrolden sonra en çok döviz ödediği sektörün ayçiçeği yağı ve ayçiçeği ithalatı olduğunu vurguladı. Ülkenin dünya ayçiçeği ithalatında da son 13 yıldır lider konumda olduğunu belirtti. 2022’de çayır tırtılı istilası ve kuraklığın üst üste gelmesiyle Trakya’da rekolte kayıplarının yaklaşık %42 düzeyine ulaştığını ifade eden Aygun, Trakya’nın afet bölgesi ilan edilmesi için önerge verdiklerini, ancak AKP-MHP engelini aşamadıklarını söyledi.

Fiyat 25 TL Olmalı, Fark Ödenmeli

Ayçiçeği üretimi için gerekli acil önlemleri de sıralayan Aygun, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ayçiçeği kilogram fiyatı en az 25 lira olmalı. Geçmişte olduğu gibi, ayçiçeği ürün fiyatının %25-30 aralığında fark ödemesine geçilmeli. Gümrük vergisi uygulamaları için çiftçi birlikleriyle görüşülmeli. Hasat döneminde doğru fiyatın oluşabilmesi için birlikler başta olmak üzere nitelikli finansman oluşturulmalı. Bu nedenle, yüksek kredi faiz yükü çiftçilerin üzerine bindirilmemeli. Regülasyonu yapan kurumlar ve birlikler mutlaka güçlendirilmeli.”