Boğmaca (Pertussis)
Boğmaca, özellikle bebekler ve küçük çocuklar için tehlikeli olabilen son derece bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Bordetella pertussis bakterisinin neden olduğu hastalık, şiddetli öksürük nöbetleriyle karakterizedir.
Belirtiler
Hastalık genellikle üç aşamada gelişir:
*Hafif soğuk algınlığı belirtileri (1-2 hafta)
*Nöbetler halinde şiddetli öksürük ("boğucu" ses) (1-6 hafta)
*Öksürük nöbetlerinde yavaşlama (haftalar/aylar)
Nedenler
Boğmacaya Bordetella pertussis bakterisi neden olur. Bu bakteri, solunum yoluna tutunarak doku hasarına ve iltihaba yol açan toksinler salgılar. Hastalık, enfekte kişilerin öksürmesi veya hapşırmasıyla yayılan solunum damlacıklarıyla bulaşır.
Risk Faktörleri
Aşılanmamış bebekler, hamile kadınlar ve bağışıklığı zayıf olan kişiler boğmacaya yakalanma riski daha yüksektir. Aşılı kişiler de hastalığa yakalanabilir ancak belirtiler genellikle daha hafiftir.
Tedavi
Boğmaca tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Antibiyotikler, belirtileri hafifletebilir ve hastalığın başkalarına yayılmasını önleyebilir. Hastalığın erken evrelerinde antibiyotikler en etkilidir. Şiddetli vakalarda hastaneye yatış gerekebilir.
Önemli
Boğmacayı önlemenin en etkili yolu aşılamadır. DTaP aşısı, bebekler ve küçük çocuklar için önerilir. Bağışıklığı korumak için pekiştirme aşıları da önemlidir. Hamile kadınlara, yenidoğanları korumak için her hamilelikte Tdap aşısı önerilir.
Sonuç
Aşılama, boğmacayı önlemek ve yayılmasını azaltmak için çok önemlidir. Çocukları zamanında aşılamak, onları bu potansiyel olarak hayatı tehdit eden hastalıktan korur. Yetişkinler, özellikle bebeklerle temas halinde olanlar, aşılarını güncel tutmalıdır.